![](/media/lib/495/n-kamien-d598ba066eb7c24bab90768d8a1aba16.jpg)
Wyjątkowe odkrycie w Szkocji. Rzadki rzeźbiony głaz w pobliżu miejsca słynnej bitwy
15 marca 2022, 08:38Na polu jednego ze szkockich rolników naukowcy z University of Aberdeen trafili na ozdobiony piktyjskimi symbolami głaz długości 1,7 metra. Odkrycia dokonano w Aberlemno w pobliżu Forfar. To miejsce znane z bogatego piktyjskiego dziedzictwa. Odkryto tam dotychczas sporą kolekcję unikatowych kamieni, z najsłynniejszym z nich przedstawiającym sceny z kluczowej dla powstania Szkocji bitwy pod Dúin Nechaín
![](/media/lib/495/n-krokodyl-995f70ac9091e769021261b6742d099a.jpg)
Protoplasta chińskiego smoka? Nowo odkryty krokodyl został rytualnie pozbawiony głowy
14 marca 2022, 13:11Częściowo sfosylizowane szczątki wielkiego wytępionego przez ludzi krokodyla, który mógł zostać rytualnie zabity na terenie dzisiejszych Chin, mogą rzucić nowe światło na ewolucję współczesnych krokodyli. Szczątki Hanyusuchus sinensis zostały znalezione w południowych Chinach. Zwierzę mogło mieć 6 metrów długości i było szczytowym drapieżnikiem w swoim środowisku.
![](/media/lib/495/n-bozenaczerny-1901683bd47d88f93e4cdc155a9bf5cb.jpg)
Profesor Czerny pierwszą Polką uhonorowaną Nagrodą im. Lodewijka Woltjera
13 marca 2022, 17:54Profesor Bożena Czerny z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN jest pierwszą Polką uhonorowaną Nagrodą im. Lodewijka Woltjera przez Europejskie Towarzystwo Astronomiczne. Polska uczona została nagrodzona "za jej wkład w zrozumienie fizyki dysków akrecyjnych i obszarów powstawania szerokich linii emisyjnych w aktywnych jądrach galaktyk”, a także za prace nad kwazarami i ciemną energią.
![](/media/lib/494/n-hiawatha2-fd7901731c06022b8de5b45d841c0b4e.jpg)
Kilka milionów lat po zagładzie dinozaurów na Ziemię spadła kolejna duża asteroida
10 marca 2022, 10:27W 2015 roku odkryto pierwszy krater uderzeniowy pod lodami Grenlandii. Hiawatha ma 31 kilometrów średnicy i powstał w wyniku upadku asteroidy. Dotychczas sądzono, że do katastrofy mogło dojść nawet ok. 12 000 lat temu. Jednak duńsko-szwedzki zespół naukowy przeprowadził datowanie krateru i stwierdził, że jest on znacznie starszy. Jego praca kończy spekulacje mówiące, że ludzie mogli być świadkami uderzenia, a Hiawatha to przyczyna ochłodzenia znanego jako młodszy dryas.
![](/media/lib/494/n-swinie-0a277c5101c91dc79fce5135424f27d1.jpg)
Naukowcy rozszyfrowują emocje przeżywane przez świnie
8 marca 2022, 12:16Dzięki analizie tysięcy nagrań odgłosów wydawanych przez świnie uczeni m.in. z Uniwersytetu w Kopenhadze, francuskiego Narodowego Instytutu Badań nad Rolnictwem, Żywnością i Środowiskiem oraz ETH Zurich byli w stanie zidentyfikować emocje wiążące się z tymi dźwiękami. To dopiero początek pracy, ale uczeni mają nadzieję, że badania przyczynią się do poprawy dobrostanu zwierząt.
![](/media/lib/467/n-picie-fc502034494f18745a9263506b84a853.jpg)
Więcej alkoholu to mniej mózgu. Już niewielka ilość prowadzi do zmniejszenia objętości mózgu
7 marca 2022, 11:13Nie od dzisiaj wiemy, że spożywanie dużych ilości alkoholu negatywnie wpływa na mózg. U alkoholików następuje zmiana struktury i wielkości mózgu, co negatywnie odbija się na ich zdolnościach poznawczych. Jednak wyniki najnowszych badań pokazują, że do zmian mózgu dochodzi już przy spożyciu od niewielkich do umiarkowanych ilości alkoholu
![](/media/lib/493/n-majdan-1f21828d1a2d3efa21b9d51889423ebc.jpg)
Metro w Kijowie i jego niezwykła historia
4 marca 2022, 07:35Po napaści Rosji na Ukrainę zobaczyliśmy zdjęcia ludzi chroniących się na stacjach kijowskiego metra. Ukrywają się tam tysiące osób, głównie kobiet i dzieci. Metro idealnie nadaje się do tego celu, bo część stacji znajduje się naprawdę głęboko. Na przykład Szulawśka ma głębokość 92 metrów, a Politechnika – 55 m. Zaś położona na linii Swjatoszynśko-Browarśkiej stacja Arsenalna (105 m poniżej poziomu terenu) jest najgłębiej położoną stacją metra na świecie.
![](/media/lib/493/n-katakumby04-b4a3f2338bb86eae743a2ab2eb91171c.jpg)
Próbują ratować zagrożone miejsce pochówku elity Rzeczpospolitej szlacheckiej
1 marca 2022, 14:38Białostockie uczelnie we współpracy z monasterem Supraślu i Chrześcijańską Akademią Teologiczną rozpoczęły projekt ratowania i zabezpieczenia XIV-wiecznych unikatowych katakumb znajdujących się w pobliżu monasteru. Kilkadziesiąt lat po tym, jak do Supraśla przybyli mnisi, na południe od monasteru wzniesiono cerkiew Zmartwychwstania Chrystusa, a pod nią zbudowano duże katakumby z niemal 200 niszami grzebalnymi. To miejsce pochówku elity Rzeczypospolitej szlacheckiej, mówi doktor habilitowany Maciej Karczewski.
![](/media/lib/480/n-mikroskop-3ecbcb5189aaf4e1cea37de046ec6b20.jpg)
Światowy Dzień Chorób Rzadkich – projekty, które mogą wpłynąć na życie pacjentów cierpiących na najrzadsze schorzenia
28 lutego 2022, 18:06Dwudziestego ósmego lutego obchodzimy Światowy Dzień Chorób Rzadkich. Jak podkreśla Agencja Badań Medycznych (ABM), to wyjątkowy obszar skupiający schorzenia o przewlekłym i ciężkim przebiegu, najczęściej uwarunkowane genetycznie. Ze względu na ich różnorodność, wiedza na ich temat jest wciąż niska, a pacjenci mają problem z uzyskaniem właściwej diagnozy. Bywa, że trwa to latami.
![](/media/lib/493/n-nanomembrany-5571b6097a627de69eb5faba42f0597c.jpg)
Polsko-niemiecki zespół stworzył nanomembrany działające jak sztuczne mięśnie
28 lutego 2022, 08:26Naukowcy z Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Instytutu Maxa Plancka w Moguncji stworzyli membrany z polidopaminy, które kurczą się pod wpływem światła oraz zmian temperatury czy wilgotności. Membrany wykonano ze sztucznego polimeru, który wzorowany jest na naturalnej substancji produkowanej przez małże.